IRENA SENDLEROWA

"Wychowana byłam w duchu, że obojętna jest sprawa religii, narodu, przynależności do jakiejś rasy - ważny jest człowiek"

Obruszyłaby się, gdyby nazwać ją bohaterką. 

Niech więc będzie społeczniczka. 

Uratowała 2,5 tys. żydowskich dzieci. 

Nie sama – zawsze to podkreślała.

 W czasie wojny i okupacji marzyła, aby mieć suche buty.

 Interesowała się polityką, historią

 i człowiekiem. 

Ur. 15 lutego 1910 w Warszawie, zm. 12 maja 2008.

Od wczesnego wieku miała kontakt ze swoimi żydowskimi rówieśnikami – już w wieku 7 lat potrafiła porozumiewać się w języku jidysz.

 Wstąpiła także do harcerstwa, gdzie poznała swojego przyszłego męża, Mieczysława Sendlera.

 Po zdaniu matury wyjechała do Warszawy, gdzie rozpoczęła studia prawnicze i pedagogiczne na Uniwersytecie Warszawskim.

Po utworzeniu getta na terenie Warszawy jesienią 1940 r. Irena Sendler była zdeterminowana, aby pomóc zamkniętym w nim ludziom. 




W celu dostania się do getta zdobyła przepustkę pielęgniarki.

Choć uratowała 2,5 tysiąca Żydów w czasie  wojny, jeszcze niedawno poza Polską i Izraelem mało kto o niej słyszał. 

Dzięki czwórce amerykańskich nastolatek 

Irena Sendlerowa znana jest dzisiaj także w 

Stanach Zjednoczonych.

W celu zachowania informacji o każdym wyprowadzonym dziecku Irena Sendlerowa spisywała jego imię i nazwisko (przybrane i metrykalne) oraz miejsce aktualnego zamieszkania na wąskich karteczkach bibuły, nazwanej po wojnie „Listą Sendlerowej”. 

Na początku przechowywała ją we własnym mieszkaniu. 20 października 1943 r., w dniu swoich imienin, została aresztowana przez gestapo i przewieziona na Pawiak. 

W chwili rewizji bibułka została schowana w rękawie jej przyjaciółki i łączniczki, Janiny Grabowskiej. 



Lekcja najważniejsza, miłości.
 "Dlaczego mama mnie oddała?" – pytały dzieci? "Bo cię kochała"  – odpowiadała Sendlerowa. 
Dla niej to matki były bohaterkami.



Sendler przez kilka tygodni była przesłuchiwana i torturowana.
 W ostatniej chwili, przed wywiezieniem w celu rozstrzelania, została uwolniona dzięki staraniom Marii Palester z „Żegoty” przez przekupionego gestapowca. 
Po powrocie z więzienia 
Sendlerowa odzyskała listę dzieci od Grabowskiej i zakopała ją w słoiku pod jabłonią w ogródku innej łączniczki, Jadwigi Piotrowskiej.






 Pytana o to, co najważniejsze, odpowiadała bez wahania: "Miłość, tolerancja i pokora".
 Z pokorą znosiła cierpienie.
 Z pokorą przyjmowała odznaczenia. 
Była pacyfistką, której kandydaturę dwukrotnie zgłoszono do Pokojowej Nagrody Nobla.

Została także odznaczona przez Prezydenta RP Orderem Orła Białego i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

 W 2007 r. Irena Sendler otrzymała również odznaczenie Orderu Uśmiechu i została Honorową Obywatelką Miasta Stołecznego Warszawa.

Irena Sendler zmarła 12 maja 2008 r. w Warszawie, w wieku 98 lat.

 Pogrzeb odbył się na Cmentarzu Powązkowskim 15 maja 2008 r.

 Do samego końca była osobą niezwykle skromną, nie chciała być nazywana bohaterką. 

Jak sama podkreślała wcielała tylko w życie nauki swojego ojca, który zawsze mawiał, iż trzeba wyciągnąć rękę w kierunku tonącego.

AKCJA "ŻONKILE 2020"

"Najważniejsze jest życie, a jak jest życie, to najważniejsza jest wolność.
 Ale potem oddaje się życie za wolność
 i wtedy nie wiadomo, co jest najważniejsze."
                           Marek Edelman

Celem akcji "Żonkile" 

jest propagowanie wiedzy 

na temat powstania w getcie warszawskim.

Dlaczego akurat żokile przypinamy 

 19 kwietnia do ubrań?

Aby lepiej zrozumieć, co oznaczają żonkile 19.04, musimy cofnąć się do przeszłości.

 Wszystko zaczęło się od Marka Edelmana i to właśnie dzięki niemu żonkil stał się symbolem szacunku i pamięci.

Marek Edelman to bohater i ostatni przywódca Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB). 

Co roku, 19 kwietnia w rocznicę powstania w getcie składał on bukiet z żonkili pod Pomnikiem Bohaterów Getta na Muranowie. 

Wraz z nim przychodziło coraz więcej osób z żółtymi kwiatami.

Co ciekawe, w każdą rocznicę powstania Marek Edelman dostawał także żonkile od anonimowej osoby.


W jedną z rocznic doktor nie dostał  kwiatów, co nasunęło przypuszczenie, że ofiarodawca mógł umrzeć. 




Przyjęło się, że żonkile są symbolem pamięci o powstaniu w warszawskim getcie. 


 To właśnie dlatego żonkile 19.04 co roku rozdawane są przez tysiące wolontariuszy na ulicach, stając się symbolem zbiorowej pamięci. 

Wróćmy do powstania...

1940r. Niemcy ogrodzili murem część centrum Warszawy i stłoczyli tam prawie pół miliona Żydów ze stolicy i okolic.

 Uwięzieni w getcie umierali wskutek głodu, chorób, niewolniczej pracy i ginęli w egzekucjach.

 Latem 1942 r. została zorganizowana Wielka akcja likwidacyjna.

 Niemcy wywieźli z getta do ośrodka zagłady w Treblince prawie 300 tysięcy Żydów. 

Wśród tych, którzy pozostali, narodziła się idea zbrojnego oporu.

19 kwietnia 1943 r. dwa tysiące Niemców wkroczyło do getta, by je ostatecznie zlikwidować.

 Przeciwstawiło się im kilkuset młodych ludzi z konspiracyjnych Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego.

  

 Powstańcy wiedzieli, że nie mają szans wygrać z Niemcami, ani utrzymać się dłużej na swoich pozycjach.

 Ich celem było pokazanie światu, że Żydzi wciąż walczą, a Niemców można zranić.

 Chodziło o honorową śmierć i godność żydowskiego narodu.



Ambasadorzy akcji.

Ważnym źródłem wiedzy o powstaniu są spisane przez Hannę Krall w książce „Zdążyć przed Panem Bogiem” wspomnienia Marka Edelmana. Powstanie w getcie opisuje również książka „Rozmowy z katem” Kazimierza Moczarskiego, której bohaterem i rozmówcą jest Jürgen Stroop z SS.